Chuyện những Đảng viên bám đảo

Vượt sóng ra đảo Cô Tô, những lớp Đảng viên kế tiếp nhau đã đối diện với biết bao thách thức, gian truân. Vậy nhưng, họ vẫn kiên cường bám đảo, góp phần xây dựng đảo tiền tiêu ngày càng giàu đẹp.

Vượt sóng

Ông Nguyễn Văn Lộc sinh năm 1936, được kết nạp đảng viên Đảng Lao động Việt Nam năm 1964, nguyên Chủ nhiệm HTX Nghề cá Minh Châu, nguyên Phó Chủ tịch Uỷ ban hành chính xã Minh Châu, là đảng viên cao tuổi nhất ở Cô Tô hiện nay.

Ông Lộc vốn sinh ra, lớn lên ở Minh Châu, làm nghề vận tải biển, nghề đánh cá. Ông Lộc còn nhớ rõ như in vào ngày 25/6/1978, lúc đó đang là Phó Chủ tịch xã, Chủ nhiệm HTX Nghề cá Minh Châu, thì nhận được lệnh cùng 5 Đảng viên khác đưa đoàn ra Cô Tô tiếp quản nghề cá người Hoa về nước còn bỏ dở. “Lúc đó, chúng tôi phát huy tinh thần Đảng viên đi trước, dân đi sau. Cả thảy có 32 hộ dân với 131 nhân khẩu”- ông Lộc hồi tưởng. 

6 Đảng viên sang Cô Tô năm đó gồm ông Lộc, ông Bùi Văn Vịnh là Chủ tịch xã, ông Vương Văn Dượng, ông Nguyễn Văn Ung, ông Vương Văn Khai và ông Nguyễn Văn Điều. Tôi thắc mắc, sao lúc đó đảng viên rất ít mà cứ phải cử đảng viên, ông Lộc ôn tồn giải thích: “Nhất định phải vậy vì đảng viên ra giữ đảo, giữ đất, giữ biển là đúng rồi. Đảng viên là người chuyển tải chủ trương, đường lối chính sách của Đảng, Nhà nước đến với nhân dân, đặc biệt có ý nghĩa với dân mới ra làm kinh tế trên đảo”.

Nói là nói vậy chứ khi dắt theo vợ và đàn con sang đảo lạ nước lạ cái, ông Lộc cũng không khỏi hoang mang. Là người đi biển nhưng ông Lộc cũng chỉ biết mang máng rằng, thời phong kiến, Cô Tô từng nhiều lần bị giặc biển hoành hành. Có thời gian người Pháp lại chiếm đóng Cô Tô. Mãi đến cuối năm 1955, quân Pháp mới rút khỏi Cô Tô. Sau đó, có thời gian, Cô Tô là xã thuộc huyện Móng Cái, rồi lại là xã đặc biệt trực thuộc tỉnh Quảng Ninh. Hơn chục năm trước đó, Cô Tô vinh dự được đón Bác Hồ ra thăm đảo. Mọi thông tin cụ thể có lẽ ông chưa rõ nhưng có một điều ông Lộc chắc mẩm rằng, Cô Tô phải là phên giậu, là tiền đồn bảo vệ cho đất liền. Muốn giữ nhà thì phải rào giậu cho chắc. Các cụ ta xưa đã dạy thế.

Ông Lộc nhớ lại: “Chúng tôi cập thuyền vào bờ nhưng phải ở tạm bãi biển dựng lán trại để chờ được phân nhà làm chỗ ở. Những ngày sau đó, chúng tôi có thêm những người hàng xóm ở Bản Sen, Quan Lạn, rồi đảo Trà Ngọ sang nữa”.

“Dù vậy, nhưng Cô Tô lúc đó vắng lặng, thưa thớt vài nóc nhà. Bãi biển hoang sơ đầy dứa dại. Nhiều khi, bà con không dám ra đường một mình vì sợ. Đường sá đi lại thì nhỏ bé, lầy lội, toàn đường đất hoặc là bờ ruộng khoai. Nhìn đâu cũng thấy cát là cát”- ông Lộc dừng lời, nhìn ra ngoài phố, hồi tưởng xa xăm. 

Nhà cũng dựng trên cát. Có chỗ chui ra chui vào rồi thì ông Lộc phải nghĩ đến cái ăn. Nhất là làm một người đàn ông trụ cột của gia đình thì kiên quyết không được để vợ con mình đói. Nghĩ vậy, ông và đồng nghiệp quyết tâm vực dậy nghề cá. Những người dân Cô Tô đầu tiên như ông Lộc lại tiếp tục đánh cá. Ông được cử làm Phó Chủ nhiệm HTX nghề cá Cô Tô, đánh cá khắp vùng biển này. Cá sẵn nhưng không ai ăn cá thay cơm được. Bà con bắt đầu cấy lúa, trồng khoai... 

Ông Lộc thú thực có lúc gian khó tưởng chừng phải bỏ Cô Tô mà về. Ấy thế nhưng nghĩ mình là đảng viên nên cần cố gắng bám trụ với đảo. Gần nửa thế kỷ ấy, ông Lộc dõi theo Cô Tô từng bước đi lên. Hơn 31 năm qua, kể từ khi thành lập huyện, ông tham gia HĐND xã Cô Tô, rồi sau đó làm đại biểu HĐND huyện hai khoá liên tiếp. Mỗi đợt họp HĐND huyện, ông đều theo dõi dù có làm đại biểu hay là khi đã nghỉ hưu rồi. 

Biến xã đảo thành huyện đảo

31 năm trước cũng lại là chuyện của một nhóm đảng viên khác ra xây dựng huyện đảo. Ấy là vào năm 1994, xã Cô Tô tách ra khỏi Cẩm Phả huyện để thành lập huyện Cô Tô. Tiếp nối những đảng viên đầu tiên ra Cô Tô như ông Lộc, khi thành lập huyện, toàn bộ những lãnh đạo cốt cán lúc đó đều được điều từ Vân Đồn ra.

Ông Nguyễn Thanh Sửu, người đầu tiên được cử ra làm Bí thư Huyện uỷ Cô Tô, nhớ lại: Lúc đó, tôi được Bí thư Tỉnh uỷ động viên: "Rất khó khăn đấy nhưng tỉnh cần đồng chí có mặt ở nơi đầu sóng, ngọn gió..." Tôi cũng nói thêm: "Các anh ủng hộ tôi nhé". "Đồng ý" - anh Nguyễn Bình Giang, Bí thư Tỉnh uỷ khi ấy nói. Anh ôm tôi rồi nói thêm: "Ở đó có tổ chức Đảng, chính quyền, đoàn thể tuy còn mỏng nhưng còn hơn 2.000 dân trông đợi các đồng chí".

Ngày 19/7/1994, ông Sửu cùng 16 cán bộ huyện đầu tiên, trong đó có 1 nữ được tỉnh điều động ra đảo Cô Tô công tác trên một con tàu gỗ. Sau hơn 5 giờ lênh đênh, đoàn đến Cô Tô vào đúng trưa. Khi đó, Cô Tô còn chưa có cảng tàu, phải đỗ ở bãi biển trước tượng Bác. Bộ đội và nhân dân cùng xắn quần lội ra biển để bốc dỡ hàng hóa lên bờ. Bãi biển và đường mòn toàn cát nóng làm chân ai cũng bỏng rộp.

Ông Lý Trường Thi, nguyên Phó Bí thư Thường trực Huyện uỷ, nguyên Chủ tịch HĐND huyện, nhớ lại: "Hình ảnh con tàu gồm 17 cán bộ từ huyện Vân Đồn ra xây dựng huyện Cô Tô không bao giờ phôi phai trong tôi".

Ra đảo, ông Sửu làm Bí thư Huyện uỷ rồi kiêm chức danh Chủ tịch UBND huyện đến 10 năm, từ năm 1994 đến 2004. Từ năm 2010 đến nay, huyện tiếp tục thực hiện mô hình Bí thư đồng thời là Chủ tịch UBND cùng cấp. Và mô hình này, có thời điểm đã được tỉnh nhân rộng ra các huyện Tiên Yên, huyện Hoành Bồ (cũ) và TX Đông Triều.

31 năm trước, ông Lý Xuân Tiền cũng vinh dự được cùng đoàn 17 cán bộ lãnh đạo ra xây dựng huyện đảo Cô Tô. Tuy là một huyện nhưng bấy giờ chỉ có 2 tổ chức cơ sở đảng thuộc Đảng bộ huyện Cẩm Phả (nay là Vân Đồn) chuyển giao là Đảng bộ xã Cô Tô, chi bộ xã Thanh Lân với 40 đảng viên, sau đó được Tỉnh ủy bàn giao 11 đồng chí đảng viên thuộc các tổ chức đảng của huyện Cẩm Phả ra và được Ban Thường vụ Huyện ủy thành lập một tổ chức cơ sở đảng mới là Chi bộ dân chính đảng”. Đến tháng 7/1994, huyện Cô Tô có 3 tổ chức cơ sở đảng và 51 đảng viên. Ông Lý Xuân Tiền được giao làm Phó Trưởng Ban Tổ chức Huyện uỷ.

Với tinh thần khắc phục khó khăn, xây dựng tổ chức cơ sở đảng, các tổ chức nhà nước, tổ chức chính trị của địa phương, đến tháng 12/1995, huyện đã có 8 cơ sở đảng trực thuộc, trong đó có 2 đảng bộ, 6 chi bộ với 94 đảng viên, tiến tới Đại hội đại biểu Đảng bộ huyện lần thứ nhất tổ chức vào ngày 27/1/1996.

Sau 31 năm xây dựng và phát triển, hệ thống chính trị từ huyện, xã, thị trấn các cơ quan đoàn thể, lực lượng vũ trang luôn được củng cố xây dựng vững chắc, đủ sức lãnh đạo, chỉ đạo toàn Đảng, toàn dân trong huyện thực hiện đường lối đổi mới của Đảng và Nghị quyết của Đảng bộ huyện đề ra.

Kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh đạt những dấu son lịch sử đi từ không đến có. Cơ sở hạ tầng lúc mới thành lập huyện chỉ có 1 nhà lưu niệm Bác Hồ để làm trụ sở làm việc của huyện. Đến nay, cơ sở hạ tầng của huyện được xây dựng khang trang, bề thế.

Một đô thị đảo sầm uất đang dần hiển hiện ra trước mắt ông Lộc đó thôi. Bờ ruộng năm nào đã thành đường nhựa, đường bê tông rộng lớn, bãi cát đã mọc lên khách sạn cao tầng, nhà dân nào cũng kiên cố, chẳng còn sợ gió bão. Xe cộ đầy đủ, cả những xe điện, xe ô tô hiện đại. Đường thông, hè thoáng dễ đi lại. Âu tàu rồi khu dịch vụ hậu cần nghề cá hiện đại. Tàu cao tốc ra đảo cũng nhiều hơn, thuận tiện hơn, nhanh hơn. Chỉ hơn tiếng là ra đến nơi. Dân các nơi ở đâu đến đây làm ăn đều được hỗ trợ. Khách du lịch đông hơn và cũng được đảm bảo an ninh, an toàn tuyệt đối. Càng mừng vui hơn khi Cô Tô có cơ hội để trở thành một Đặc khu...

Ngồi nhìn ra chỗ ngã tư nơi 2 con phố giao nhau tấp nập du khách qua lại nói cười, hồi tưởng lại những năm tháng xa xưa, ông Lộc không khỏi mừng vui trong lòng. Tôi thầm nghĩ, nếu ông Lộc có là một nhà văn chuyên viết tiểu thuyết viễn tưởng thì vào năm 1978 ấy, ông có đặt bút cũng khó mà vẽ ra được hình hài Cô Tô như hôm nay.

Ông Lộc kể trong 6 đảng viên năm ấy cùng đi chỉ mình ông còn sống và sống mạnh khoẻ là khác. Đến tận bây giờ, những khi trời yên biển lặng, ông vẫn vác lưới ra đánh gần bờ kiếm vài con cá, cải thiện bữa ăn gia đình.

Ông Lộc chịu ơn mảnh đất Cô Tô, biển Cô Tô vì nơi đây chẳng những cho ông cá tôm mà còn cho ông tất cả. Ông có nhà, có vợ, có con cháu đầy đàn. Đảo giữ chân người thì đúng rồi nhưng chỉ có thể giữ chân những người muốn ở lại, giữ chân những con tim thực lòng yêu đảo, thuộc về đảo. Vừa nói, đôi mắt ông nhoè mờ như thể đang đuổi theo con sóng suy tưởng mà trôi theo miền ký ức. Tôi thấy dường như ông đang thầm mỉm cười mãn nguyện...