Cả một dây...

Tháng trước, trả lời phỏng vấn của báo chí, ông Giám đốc Công ty Chế biến và Kinh doanh Than Quảng Ninh nói sẽ mở lại các điểm thu mua than trôi, than nhặt ở Hạ Long. Trong bài trả lời, giám đốc lưu ý rằng, công ty của ông sẽ không thu mua than cục vì “than cục đều từ các mỏ than mà ra”. Mua thì khác gì tiếp tay cho việc trộm cắp than từ các mỏ!.

Khẳng định của một giám đốc ngành Than nói rõ than từ các mỏ, vẫn bị bán chui ra bên ngoài. Nhưng đâu chỉ có than cục, than cám còn được bán với số lượng nhiều gấp bội. Một mỏ quản lý giỏi như Than Núi Béo vừa qua, cảnh sát lại bắt được lái xe bán trộm than. Cẩm Phả không còn tình trạng khai thác than trái phép, nhưng nạn bán lậu than “mạnh mẽ” hơn. Trong 3 tháng đầu năm, công an đã bắt được 82 vụ ăn cắp gần 2 vạn tấn. Giống như buôn lậu hàng hoá ngoài biên giới, các vụ bắt giữ được chỉ là “phần nổi của tảng băng chìm”. Tất nhiên, tình trạng này đã giảm đi rất nhiều, nếu so với những tháng cuối năm 2007 “xe vận chuyển than ăn cắp có đêm làm tắc cả một đoạn đường chở than ra cảng Khe Dây”. Theo một số người dân Cẩm Phả, những đêm tắc đường như thế một vài vạn tấn than bán ra khỏi mỏ là chuyện thường. Còn đầu năm nay, mỗi ngày là một vài nghìn tấn. Tuy mật độ, số lượng có giảm, nhưng cách thức thì vẫn như xưa. Những “người nằm trong chăn” nói, ăn cắp than giống như ăn cắp tiền, của vậy, phải là cả một đường dây. Từ quản đốc, điều độ, bảo vệ, thống kê... Bắt được ai, người nấy chịu nhưng ai ăn một mình thì đau tức, chết tắp lự. Đây là cái khó trong công tác quản lý than hiện nay. Trở lại với câu chuyện không thu mua than cục kia, chỉ nên xem đó như một biện pháp tình thế, tác dụng nhất thời. Các nhà quản lý cần nghĩ đến một giải pháp khác cơ bản, lâu dài, minh bạch, quản lý sao cho gắn chặt quyền lợi và trách nhiệm của từng người. Còn lẫn lộn giữa quản lý Nhà nước và doanh nghiệp, còn nhập nhèm chung, riêng thì còn trộm cắp. Bởi kẻ trộm được khoác áo ngụy trang. Thời sự ngành Than năm 2008 đã cho mọi người thấy rõ bài học này.