Bệnh hình thức

Sinh thời, Bác Hồ rất ghét bệnh hình thức. Chuyện kể rằng, vào năm 1960, khi Bác về thăm quê, các cán bộ địa phương muốn thể hiện sự long trọng nên đã lấy vải trắng kết xung quanh chiếc xe ô tô mui trần dùng để đón Bác từ sân bay, rồi còn lót cả vải trắng trong xe nữa. Thế nhưng, lúc xuống sân bay, Bác nhìn chiếc xe, rồi nói: “Chiếc xe này mấy chú ngồi chứ Bác không ngồi đâu. Các chú làm hình thức, tốn kém quá. Bác về quê là thăm đồng bào, quê hương, chứ có là quan cách đâu”. Nói rồi Bác lên chiếc xe dành cho bảo vệ, ngồi cạnh đồng chí lái xe...

Chưa hết, cũng trong lần về thăm quê năm ấy, lúc ngồi nói chuyện với các đồng chí lãnh đạo tỉnh ở nhà khách Tỉnh uỷ, Bác nhìn ra con đường đi vào, thấy có nhiều bông hoa rực rỡ, nở đều, được trồng hai hàng ngay ngắn. Bác đi ra, dùng tay nhổ nhẹ một cành hoa lay-ơn. Lạ thay, cành hoa nhẹ bẫng, ở dưới không có một chiếc rễ nào. Bác gọi đồng chí Bí thư Tỉnh uỷ tới và nói: “Chú có thấy đây là việc làm thiếu chân thực, có cái gì dối trá? Bác tưởng các chú trồng được hoa thì hay, có cây làm cảnh đẹp, tốt cho môi trường. Nhưng vì Bác vô thăm nên các chú phải mua bông này “trồng”. “Trồng” hình thức nó không sống được. Đây là một thứ phô trương hình thức giả dối...”.

Câu chuyện xảy ra từ cách đây đã hơn nửa thế kỷ, nhưng đến nay vẫn nguyên vẹn tính thời sự. Từ câu chuyện, ngẫm lại thấy muốn chống bệnh hình thức thì trước hết bản thân người lãnh đạo phải có thái độ nghiêm túc, kiên quyết với nó. Bệnh hình thức xét cho cùng là việc chạy theo cái hào nhoáng bề ngoài để giấu đi cái thực chất kém cỏi bên trong. Vậy thì muốn nhận ra đâu là cái thực chất, đâu là cái không thực chất, chỉ cần để ý là có thể thấy. Không phải vô cớ, khi ngồi trong nhà khách, Bác đã đi ra nhấc nhẹ một “cây” lay ơn. Là bởi ở Nghệ An thời tiết nắng nóng, những cây lay ơn vốn rất khó trồng, mà lại “nở rực rỡ, đều...” cho thấy trong đó có sự “bất thường”... Liên hệ với thực tế hiện nay, nhiều trường hợp chỉ cần để ý là thấy có sự “bất thường” ngay; chẳng hạn một công trình được làm vội làm vàng để cho kịp chào mừng một sự kiện nào đấy; một cuộc đón danh hiệu thi đua “trống dong cờ mở” ồn ĩ;  thậm chí là những cuộc hội nghị long trọng nhưng nội dung toàn chuyện “biết rồi, nói mãi” v.v.. và v.v.. Đó đều là biểu hiện của căn bệnh hình thức mà không khó để nhận ra. Vấn đề là người lãnh đạo có để ý hay không? Có kiên quyết loại bỏ nó hay không?

Chúng ta đang thực hiện cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Chủ tịch Hồ Chí Minh”. Trong rất nhiều điều cần học Bác, thiết nghĩ hãy học cách ứng xử với căn bệnh hình thức này đi đã! Và ngay chính trong việc triển khai cuộc vận động này.

Trung Luận