Từ ngọn lửa Báo Than hun đúc tinh thần cách mạng thợ mỏ, báo chí Quảng Ninh đã viết nên hành trình một thế kỷ kiên trung, sáng tạo vì Đảng, vì nhân dân. Luôn giữ vững vai trò tuyến đầu trên mặt trận tư tưởng – văn hóa, các thế hệ làm báo từ Báo Quảng Ninh, Đài Phát thanh - Truyền hình (PT-TH) Quảng Ninh đến Trung tâm Truyền thông tỉnh Quảng Ninh đã không ngừng đổi mới, chuyển mình theo xu hướng hiện đại. Báo chí trở thành cầu nối bền chặt giữa ý Đảng với lòng dân, lan tỏa khát vọng phát triển, truyền cảm hứng hành động. Với bản lĩnh chính trị vững vàng và tinh thần đổi mới, báo chí Quảng Ninh tiếp tục khẳng định vai trò là tiếng nói trung thực, là công cụ sắc bén của Đảng, là diễn đàn tin cậy của nhân dân trên hành trình xây dựng nền báo chí chuyên nghiệp, nhân văn và hiện đại.

Từ ngọn lửa cách mạng của tờ Báo Than – tờ báo đầu tiên của thợ mỏ Vùng mỏ, báo chí Quảng Ninh đã hình thành và phát triển gắn liền với lịch sử đấu tranh, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Sau khi tỉnh Quảng Ninh được thành lập vào tháng 10/1963, Tỉnh ủy có quyết nghị đổi tên tờ báo Vùng mỏ thành Báo Quảng Ninh – cơ quan ngôn luận của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân tỉnh.

Dù tác nghiệp trong điều kiện chiến tranh ác liệt, phải sơ tán tránh bom đạn, Báo Quảng Ninh vẫn không ngừng phản ánh sinh động khí thế sản xuất và chiến đấu của Vùng mỏ. Các bài báo Quảng Ninh khi đó mang đậm khí thế lao động sản xuất và chiến đấu chống Mỹ của Vùng mỏ.

Các đồng chí Đặng Châu Tuệ, Vũ Thị Mai – những người làm báo Than xưa thăm báo Quảng Ninh năm 1984

Vượt qua gian khó thời chiến đến thời kỳ đổi mới trong hòa bình, Báo Quảng Ninh đã có những bước chuyển mình vượt bậc để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ chính trị và nhu cầu thông tin ngày càng cao của độc giả.... Từ ấn phẩm in 1 màu, 4 trang bằng máy in thủ công, Báo Quảng Ninh đã từng bước hiện đại hóa, trở thành cơ quan báo chí chủ lực, tiên phong của tỉnh trong thời kỳ chuyển đổi số.

Bước ngoặt quan trọng diễn ra từ năm 2000, khi tờ báo liên tục nâng cao tần suất phát hành để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ chính trị của tỉnh. Chỉ trong ba năm, Báo Quảng Ninh đã chuyển từ báo tuần sang báo nhật: in hai màu từ ngày 1/8/2000; tăng lên 4 kỳ/tuần từ ngày 1/1/2001; 6 kỳ/tuần từ ngày 21/6/2002 và chính thức trở thành nhật báo từ ngày 1/7/2003. Năm 2010, báo in màu trang 1 và 4; đến ngày 1/4/2011, nâng lên 8 trang khổ lớn, in màu trang đầu và cuối. Hiện nay, Báo in hằng ngày duy trì ổn định với 8 trang khổ lớn, xuất bản 6 kỳ/tuần từ thứ Hai đến thứ Bảy, với lượng phát hành trung bình trên 4.000 tờ mỗi số.

Các nhà báo xúc động ôn lại kỷ niệm làm nghề bên những kỷ vật báo chí tại Triển lãm 100 năm Báo chí Cách mạng Việt Nam, Lịch sử báo chí Quảng Ninh và các thành tựu nổi bật của tỉnh.

Các bài báo in ngày càng chú trọng nâng cao chất lượng nội dung và hình thức trình bày, được thể hiện như một tác phẩm đa phương tiện, tích hợp biểu đồ, tranh, ảnh, box thông tin và sử dụng hiệu quả thế mạnh của báo chí dữ liệu, đồ họa.... Báo hằng ngày cũng được cơ cấu lại với trên 50 chuyên mục được duy trì thường xuyên. Song song đó, các ấn phẩm khác như: Báo Quảng Ninh cuối tuần, báo Hạ Long và đặc san song ngữ Việt - Trung Hoa Sen cũng được duy trì và phát triển, góp phần đa dạng hóa thông tin và quảng bá hình ảnh tỉnh Quảng Ninh.

Nhà báo Lê Toán, nguyên Tổng Biên tập Báo Quảng Ninh giai đoạn 2001-2002, chia sẻ: Từ số báo đầu tiên tháng 1/1964, Báo Quảng Ninh luôn tạo những tiền đề để phát triển. Sự phát triển mang tính kế thừa nên có những cơ hội để bứt phá. Đó là bứt phá về công nghệ làm báo thủ công sang điện tử, được đánh dấu từ số báo ra ngày 20/6/2000. Đây là số báo làm chế bản đầu tiên tại Toà soạn. Bứt phá về cập nhật thông tin là sự kiện báo ra tăng kỳ. Bứt phá về số lượng phát hành khi thông tin trên Báo phục vụ đắc lực nhiệm vụ chính trị của Đảng bộ và trở thành nhu cầu của độc giả. Sự phát triển của tờ báo Quảng Ninh hiện nay với đa nền tảng đã khẳng định sự tiến bộ của báo chí Quảng Ninh đáp ứng với vị thế mới của Quảng Ninh, một cực của khu vực kinh tế trọng điểm phía Bắc.

Lãnh đạo tỉnh chứng kiến số Báo Quảng Ninh đầu tiên thực hiện bình bản tại tòa soạn.

Đặc biệt, để thích ứng với xu thế của một tòa soạn đa phương tiện, năm 2006, Báo Quảng Ninh điện tử chính thức ra đời và đến năm 2011, nâng cấp giao diện Báo điện tử, khai trương Thời sự Online và phiên bản tiếng Anh, tiếng Trung của báo điện tử. Từ năm 2019, báo điện tử vận hành theo mô hình tòa soạn hội tụ, tích hợp nhiều tính năng như phát thanh, truyền hình trực tuyến, podcast, ứng dụng di động… trở thành một trong những trang báo Đảng địa phương có lượng truy cập lớn nhất cả nước.

Trung tâm Truyền thông tỉnh Quảng Ninh chính thức khánh thành Báo Quảng Ninh điện tử phiên bản mới, ứng dụng Quảng Ninh Media trên nền tảng OTT và ra mắt bộ nhận diện thương hiệu Trung tâm với hình ảnh logo QMG.

Trong lĩnh vực PT-TH, tròn một năm sau ngày giải phóng Vùng Mỏ, tháng 4/1956, Đài Truyền thanh Hòn Gai được xây dựng. Cũng từ đây, một trang mới trong lịch sử báo chí Vùng mỏ được mở ra, đặt nền móng cho một loại hình làm báo mới chính thức xuất hiện bên cạnh báo giấy truyền thống.

Vào 8 giờ ngày 2/9/1956, hệ thống loa truyền thanh Hòn Gai tiếp âm trực tiếp Lễ kỷ niệm Quốc khánh tại Hà Nội từ Đài Tiếng nói Việt Nam. Ngay chiều cùng ngày, bản tin đầu tiên do Đài tự sản xuất ra mắt công chúng. Từ đó, tiếng loa Hòn Gai đều đặn vang lên hằng ngày, trở thành món ăn tinh thần quen thuộc.

Thiết bị sản xuất phát thanh sau năm 1975.

Tháng 10/1963, tỉnh Quảng Ninh được thành lập, kéo theo sự ra đời của Đài Truyền thanh Quảng Ninh, đơn vị đảm nhận vai trò trang âm trong các lễ đón Bác Hồ tại Vùng Mỏ. Giai đoạn 1964–1972, dù phải sơ tán tới những nơi hiểm trở như hang núi Bài Thơ, núi Hạm, đèo Bụt để tránh bom đạn, Đài vẫn duy trì phát sóng đều đặn, đưa tin kịp thời đến nhân dân. Năm 1972, máy bay Mỹ ném bom trúng trụ sở Đài tại Bến Đoan, khiến 3 cán bộ, nhân viên hy sinh anh dũng.

Năm 1983, chương trình Truyền hình Quảng Ninh phát sóng buổi đầu tiên trên kênh 12VHF, đưa Quảng Ninh trở thành tỉnh miền Bắc đầu tiên có truyền hình riêng. Đài đổi tên thành Đài PT-TH Quảng Ninh (QTV). Đến cuối năm 2009, QTV phủ sóng 40 tỉnh, thành và phát qua vệ tinh Vinasat-1, nâng tổng thời lượng phát sóng lên 24 giờ/ngày. Năm 2013, Đài cho ra đời kênh QNR2 – “Giai điệu Hạ Long”. Năm 2019, hai kênh QTV1 và QTV3 chính thức phát sóng chuẩn HD.

Máy phát hình Thomson đặt trong container phục vụ phát truyền hình Quảng Ninh những ngày đầu tiên.

Ông Nguyễn Ngọc Thung, nguyên Giám đốc Đài PTTH Quảng Ninh giai đoạn 1988-1993, vẫn nhớ như in những ngày đầu đặt nền móng cho truyền hình tỉnh nhà. Ông chia sẻ đầy xúc động: “Thời điểm ấy, trình độ chuyên môn còn nhiều hạn chế, thiết bị kỹ thuật thô sơ, nhưng nhiệt huyết thì không thiếu. Anh em cán bộ, phóng viên, kỹ thuật viên đều làm việc với tinh thần ‘vì dân phục vụ’, mong mỏi từng khung hình được phát sóng. Và khi màn hình Quảng Ninh lần đầu hiện lên hình ảnh đô thị, phố phường, công trường rộn rã bước chân thợ mỏ, nụ cười của đồng bào dân tộc nơi vùng cao… Điều đó đã thổi một luồng sinh khí mới lan tỏa khắp đời sống văn hóa – tinh thần của người dân đất Mỏ. Mỗi chương trình lên sóng được đón nhận nồng nhiệt, trở thành nguồn động viên to lớn để chúng tôi tiếp tục cống hiến, vượt khó làm nghề.

Từ tiếng loa truyền thanh giữa bom đạn đến hệ thống truyền thông đa phương tiện phủ sóng 24/7 trên vệ tinh và internet, hành trình của PTTH Quảng Ninh là minh chứng cho sự phát triển không ngừng, bản lĩnh kiên cường và khát vọng vươn xa của những người làm báo Vùng Mỏ anh hùng.

Lễ công bố Quyết định thành lập Trung tâm Truyền thông tỉnh Quảng Ninh.

Bắt nhịp với xu thế phát triển, Trung tâm Truyền thông tỉnh Quảng Ninh chính thức ra mắt và đi vào hoạt động sau khi hợp nhất các cơ quan báo chí, truyền thông của tỉnh, gồm: Báo Quảng Ninh, Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh; Phòng Biên tập, Cổng thông tin điện tử tổng hợp thuộc Văn phòng UBND tỉnh, Báo Hạ Long thuộc Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh. Đây là cơ quan báo chí cấp tỉnh hợp nhất hoạt động theo mô hình "tòa soạn hội tụ” đầu tiên trong cả nước hoạt động theo Luật Báo chí và Quy hoạch Báo chí quốc gia. Quyết định thành lập Trung tâm Truyền thông tỉnh Quảng Ninh là một quyết sách chính trị mang tính đột phá của Tỉnh ủy Quảng Ninh, cho ra đời mô hình cơ quan báo chí hợp nhất cấp tỉnh đầu tiên của cả nước, tiếp tục khẳng định tư duy đổi mới, sáng tạo, hành động quyết liệt, tiên phong của tỉnh Quảng Ninh trong triển khai thực hiện các quan điểm, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước…

Suốt một thế kỷ đổi mới và phát triển, từ Báo Quảng Ninh, Đài PT-TH tỉnh đến Trung tâm Truyền thông tỉnh ngày nay, báo chí Quảng Ninh luôn khẳng định vai trò là cầu nối vững chắc giữa ý Đảng và lòng dân, góp phần quan trọng vào sự chuyển mình mạnh mẽ của tỉnh. Mỗi tác phẩm báo chí đều mang trong mình sức chiến đấu tư tưởng sắc bén, phản ánh kịp thời thực tiễn đời sống xã hội, truyền tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước đến với nhân dân. Chính sự năng động trong nắm bắt thông tin, tinh thần đổi mới không ngừng và bản lĩnh chính trị vững vàng đã giúp báo chí Quảng Ninh trở thành biểu tượng của niềm tin, là “người thư ký trung thành của thời đại”, góp phần củng cố, bồi đắp niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng trong mọi giai đoạn phát triển.

Nhiều chuyên mục đặc sắc đã ghi dấu ấn đậm nét trong lòng độc giả công chúng như: "Người chủ vùng than”; "Nguyện vọng - Kiến nghị”; “Bạn đọc viết - Trả lời bạn đọc”, hay các chuyên mục “An ninh trong tuần"… “Nhân dân quan tâm góp ý”, “Trả lời bạn xem truyền hình”, “Vấn đề bạn quan tâm”, “Hộp thư bạn đọc”…thực sự trở thành cầu nối thiết thực giữa Đảng, chính quyền và nhân dân.

Nhà báo Nguyễn Văn Trường, nguyên Phó Tổng Biên tập Báo Quảng Ninh, nguyên Phó Giám đốc Trung tâm Truyền thông tỉnh Quảng Ninh trò chuyện, trao đổi với thế hệ trẻ Trung tâm Truyền thông tỉnh Quảng Ninh về lịch sử ra đời Báo Quảng Ninh.

Nhà báo Nguyễn Văn Trường, nguyên Phó Tổng Biên tập Báo Quảng Ninh, nguyên Phó Giám đốc Trung tâm Truyền thông tỉnh Quảng Ninh, xúc động nhìn lại chặng đường làm báo đầy tâm huyết: “Từ những năm tháng kháng chiến gian khổ đến thời kỳ đổi mới sôi động, Báo Quảng Ninh luôn là "người lính xung kích" trên mặt trận tư tưởng, thông tin. Cán bộ, phóng viên gắn bó máu thịt với thực tiễn, đi đến tận cùng những vùng mỏ khói bụi, nương rẫy vùng cao hay công trường sôi động để kịp thời ghi nhận hơi thở cuộc sống. Nhiều tuyến bài không chỉ thể hiện bản lĩnh chính trị vững vàng, ý thức xây dựng tỉnh nhà mà còn tác động mạnh mẽ đến quá trình ra quyết sách của tỉnh, ngành Than, ngành công nghiệp. Những loạt bài về nhà sàng Úc, về cảng nổi Trà Bá, việc giãn thợ, giãn việc, hay mô hình tổ chức Đảng trong ngành Than… là minh chứng sống động cho nỗ lực không ngừng nghỉ, cho tinh thần làm báo dấn thân, vì Đảng, vì dân, vì sự phát triển của Quảng Ninh”.

Trong giai đoạn hiện nay, phát huy sứ mệnh và lợi thế của mình, các sản phẩm của Trung tâm Truyền thông tỉnh từ các kênh phát thanh, truyền hình, báo in, báo điện tử, báo văn nghệ, các trang mạng xã hội… đã và đang tiếp tục làm tốt công tác thông tin, tuyên truyền việc triển khai thực hiện các nhiệm vụ chính trị, tình hình kinh tế - xã hội, văn hóa, giáo dục, y tế, quốc phòng, an ninh, đối ngoại của tỉnh tạo sự lan tỏa mạnh mẽ, góp phần định hướng dư luận xã hội.

Phóng viên Trung tâm Truyền thông tỉnh có mặt dưới các lò than để ghi lại điều kiện sản xuất của thợ mỏ.

Trung tâm Truyền thông tỉnh đã đồng hành hiệu quả trong nhiều chiến dịch truyền thông phục vụ các sự kiện lớn của tỉnh cũng như các sự kiện quốc gia, khu vực và quốc tế tổ chức tại Quảng Ninh. Đặc biệt, năm 2023, nhân kỷ niệm 60 năm thành lập tỉnh, Trung tâm triển khai 12 chiến dịch truyền thông, với hơn 3.500 tác phẩm báo chí trên đa nền tảng; sản xuất phim tài liệu, phim truyện, MV ca nhạc, tạo hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ, khẳng định năng lực triển khai nhiệm vụ mới. Trung tâm cũng là kênh tiếp nhận ý kiến nhân dân tại các kỳ họp HĐND tỉnh, góp phần hoàn thiện cơ chế, chính sách. Trong đại dịch COVID-19, truyền thông báo chí đã phát huy vai trò tiên phong trong định hướng dư luận, góp phần giữ vững “vùng xanh” an toàn, thực hiện hiệu quả mục tiêu kép của tỉnh.

Ông Vũ Trí Trù, phường Bãi Cháy, TP Hạ Long, chia sẻ: Gắn bó với vùng đất mỏ Quảng Ninh đã gần hết đời người, tôi luôn quan tâm và thường xuyên theo dõi báo chí của tỉnh như Báo Quảng Ninh, các kênh của Đài PT-TH của tỉnh. Có thể nói báo chí Quảng Ninh đã trưởng thành theo những chặng đường phát triển của quê hương, đất nước. Báo chí Quảng Ninh đã trở thành thông tin hai chiều giữa Đảng bộ, chính quyền và nhân dân. Nhiều thông tin về những vấn đề bức xúc của nhân dân đã được phản ánh kịp thời và được các cơ quan có thẩm quyền của tỉnh, địa phương chỉ đạo xử lý dứt điểm. Thông qua báo chí của tỉnh chúng tôi tiếp cận được với những nguồn thông tin chính thống về các chủ trương, chính sách của tỉnh trong thực hiện phát triển KT-XH, nâng cao đời sống nhân dân.

Đội ngũ những người làm báo Quảng Ninh luôn nỗ lực cống hiến, sáng tạo tác phẩm chất lượng phục vụ nhân dân.

Bên cạnh đó, Trung tâm Truyền thông tỉnh cũng đẩy mạnh hợp tác quốc tế với các đối tác truyền thống như Đài PT-TH Quảng Tây, Tập đoàn Truyền thông Nhật báo Quảng Tây (Trung Quốc), Đài PTTH Gangwon (Hàn Quốc), góp phần quảng bá hình ảnh đất nước, con người Quảng Ninh ra thế giới, đồng thời học hỏi để hướng tới một nền báo chí hiện đại trong kỷ nguyên truyền thông số.

Trong mỗi giai đoạn lịch sử, thời kỳ phát triển, các thế hệ những người làm báo Quảng Ninh luôn xông pha trên mọi mặt trận, có mặt ở những điểm nóng, kịp thời phản ánh những vấn đề bức thiết của cuộc sống, lan tỏa những câu chuyện nhân văn, những tấm gương điển hình, truyền cảm hứng. Báo Quảng Ninh đã vinh dự nhận được nhiều phần thưởng cao quý của Đảng và Nhà nước: Huân chương Lao động hạng Nhì (1984); Huân chương Lao động hạng Nhất (1994); Huân chương Độc lập hạng Ba (1998); Huân chương Độc lập hạng Nhì (2013)... Đội ngũ những người làm báo của Quảng Ninh liên tục gặt hái được thành công và đạt giải cao tại các Giải Báo chí Quốc gia, Giải Búa liềm vàng toàn quốc, Giải Diên Hồng, Liên hoan Phát thanh – truyền hình toàn quốc và giải báo chí của các bộ, ngành trung ương, trong đó có 3 giải A giải Báo chí Quốc gia vào các năm 2014, 2017, 2022, cùng nhiều giải B, giải C Búa liềm vàng toàn quốc…Đây là minh chứng cho chất lượng và vị thế ngày càng vững chắc của báo chí Quảng Ninh.

Trung tâm Truyền thông tỉnh Quảng Ninh vinh dự có 2 tác phẩm đoạt giải C Giải Búa liềm vàng năm 2024.

Báo chí Quảng Ninh còn là mảnh đất nuôi dưỡng tài năng nghệ thuật. Nhiều nhà thơ, họa sĩ, nhiếp ảnh nổi tiếng khởi nghiệp từ nhà báo; nhiều nhà báo trưởng thành, giữ trọng trách trong bộ máy lãnh đạo tỉnh.

Từ “lửa” Báo Than đến mô hình Trung tâm Truyền thông hiện đại, báo chí Quảng Ninh đang phát triển không ngừng vì một nền báo chí cách mạng, nhân văn, hiện đại. Hành trình cống hiến của những người làm báo Vùng mỏ chính là nội lực quý giá để báo chí Quảng Ninh tiếp tục khẳng định vai trò người thư ký trung thành của thời đại, góp phần xây dựng tỉnh Quảng Ninh giàu đẹp, văn minh, hiện đại.


Thực hiện: Lưu Linh

Trình bày: Đỗ Quang